Pronouns Αντωνυμίες

Γ1 Προσωπικές αντωνυμίες C1 Personal pronouns

Γ1.1 πρώτο πρόσωπο ενικού C1.1 first person singular

εζού

εγώ I

	δυνατός τύπος	αδύνατος τύπος
	emphatic form	clitic form
Ονομ. Nom.	εζού / εζούνε [ezú / ezúne]	---
Αιτ./Δοτ. Acc./Dat.	ενίου [eɲíu]	μι [mi]
Γεν. Gen.	---	μι [mi]
Προθετική Prepositional	ενίου [eɲíu]	---

Παραδείγματα χρήσης / Examples of usage:
Εζού ένι ο αψεούτερε, όχι ο Γιάννη Εγώ είμαι ο πιο ψηλός, όχι ο Γιάννης I am the tallest, not John
Μ’οράκαϊ Με είδαν Τhey saw me Μι Љ'εδούκαϊ Μου το έδωσαν They gave me it Ό νιάκαΐ μι Δε μ'άκουσαν They didn't hear me Δε μ’ενιάκαϊ Δε μ'άκουσαν They didn't hear me Μ’έσι θυμούμενε; Με θυμάσαι; Do you remember me? Όσι θυμούμενέ μι; Δε με θυμάσαι; Don't you remember me? ΈЋε θέντε να μι βοηθήετε; Θέλετε να με βοηθήσετε; Do you want to help me? Το δικό μι Το δικό μου Mine Ενίου δε μ’επέκαϊ Εμένα δε μου είπαν They didn't tell me Από σ’ενίου Από μένα From me Για σ’ενίου Για μένα For me Μαζί μι Μαζί μου With me

Αρχή
Top

Γ1.2 δεύτερο πρόσωπο ενικού C1.2 second person singular

εκιού

εσύ you (sing.)

	δυνατός τύπος	αδύνατος τύπος
	emphatic form	clitic form
Ονομ. Nom.	εκιού / εκιούνε [ecú / ecúne]	---
Αιτ./Δοτ. Acc./Dat.	ετίου [etíu]	ντι [(n)di]
Γεν. Gen.	---	ντι [(n)di]
Προθετική Prepositional	ετίου [etíu]	---

Παραδείγματα χρήσης / Examples of usage:
Εκιού έσι α ατЁυτέρα, όχι α Μαρούα Εσύ είσαι η πιο μεγάλη, όχι η Μαρούλα You are the eldest, not Maroula
Ντ’ εκιάκαμε Σε πιάσαμε We caught you Ντι σ' απολύκαϊ Σου τα στείλανε They sent you them Ό ράκαμέ ντι Δε σ' είδαμε We didn't see you Δε ντ' οράκαμε Δε σ' είδαμε We didn't see you Ντ’ έЈι νοία; Σ' ακούει (αυτή); Can she hear you? ΌЈι νοία ντι; Δε σ' ακούει (αυτή); Can't she hear you? Ούνι θέντε να ντι βοηθήωι Δε θέλουν να σε βοηθήσουν They don't want to help you Το δικό ντι Το δικό σου Yours Ετίου δε ντ’ επέκαϊ Εσένα δε σου είπαν They didn't tell you Από σ’ ετίου Από σένα From you Για σ’ ετίου Για σένα For you Μαζί ντι Μαζί σου With you

Αρχή
Top

Γ1.3 τρίτο πρόσωπο ενικού C1.3 third person singular

νι

τον, την, το him, her, it

	δυνατός τύπος	αδύνατος τύπος
	emphatic form	clitic form
Ονομ. Nom.	---
Αιτ./Δοτ. Acc./Dat.	---	νι [ɲi]
Γεν. Gen.	---	σι [si]
Προθετική Prepositional	---	---

Σημείωση 1: για τους εμφατικούς τύπους χρησιμοποιείται η δεικτική αντωνυμία έντεЈι/ένταЈι/έγκει αυτός/ή/ό.
Note 1: the demonstrative έντεЈι/ένταЈι/έγκει this is used for the emphatic forms.
Σημείωση 2: η γενική του αδύνατου τύπου του Γ' προσώπου διαφοροποιείται μορφολογικά από την αιτιατική και δοτική, σε αντιδιαστολή με τα Α' και Β' πρόσωπα, τα οποία έχουν την ίδια μορφή και στις τρεις πτώσεις.
Note 2: the possessive form of the 3rd person clitics differs from the direct object & indirect object forms, whereas in the 1st and 2nd persons, the clitics have the same form to express direct and indirect objects and possessives.
Παραδείγματα χρήσης: / Examples of usage:
Љ’ εκιάκαμε τον/την/το πιάσαμε we caught him/her/it νι σ' απολύκαϊ του/της τα στείλανε they sent him/her them ό 'ράκαμέ νι δε τον/την/το είδαμε we didn't see him/her/it δε Љ' οράκαμε δε τον/την/το είδαμε we didn't see him/her/it Љ’ έσι νοίου; τον/την/το ακούς; can you hear him/her/it? όσι νοίου νι; δε τον(κτλ.) ακούς; can't you hear him(etc)? ούνι θέντε να νι βοηθήωι δε θέλουν να τον βοηθήσουν they don't want to help him το δικό σι το δικό του/της/του his/hers/its τo ЁούЄο σι η μύτη του/της/του his/her/its nose μαζί σι Μαζί του/της/του with him/her/it.

Αρχή
Top

Γ1.4 πρώτο πρόσωπο πληθυντικού C1.4 first person plural

ενεί

εμείς we

	δυνατός τύπος	αδύνατος τύπος
	emphatic form	clitic form
Ονομ. Nom.	ενεί [eɲí]	---
Αιτ./Δοτ. Acc./Dat.	εμού / εμούνανε / ενείνανε [emú / emúnane / eɲínane]	νάμου, νάμι [námu / námi]
Γεν. Gen.	---	νάμου [námu]
Προθετική Prepositional	εμού / εμούνανε / ενεί / ενείνανε [emú / emúnane / eɲí / eɲínane]	---

Σημειώσεις / Notes:

η κλιτική νάμου έχει το δικό της τόνο και δεν υποχρεώνει το δευτερεύοντα τονισμό της λήγουσας λέξεων που τονίζονται στην προπαραλήγουσα - πρβ. ο άθρωπο νάμου (ο άνθρωπός μας) με ο άθρωπό μι (ο άνθρωπός μου)

the clitic form νάμου has its own stress accent and does not cause a secondary stress accent on the last syllable of words where the main accent is on the 3rd syllable from the end - compare ο άθρωπο νάμου (our person) v. ο άθρωπό μι (my person)

στην αιτιατική / δοτική (μη εμφατική μορφή) μαζί και με άλλες αντυνομίες το φωνήεν της λήγουσας είναι [i]. Αυτό μάλλον προέκυψε από γρήγορη προφορά του αρχικού [u].

when used as an object pronoun (non-emphatic) in conjunction with other pronouns the final vowel becomes [i]. This probably originated as a fast-speech phenomenon.

Παραδείγματα χρήσης: / Examples of usage:
θα μόλομε τЀ'ενεί θα έρθουμε και μεις we'll come too ενεί όμε θέντε τЀίπτα εμείς δε θέλουμε τίποτα we don't want anything ο άτЁωπο νάμου ο άντρας μας our man όЈι θυμούμενε νάμου δε μας θυμάται he doesn't remember us νάμι σ'εδούκαϊ μας τα δώσανε they gave us them μ'αναστάντζε νάμ' α μαμμού εμάς μας μεγάλωσε η γιαγιά our grandma brought us up (intonation to show 'grandma' as focus, 'us' as topic) α γρούσσα νάμου η γλώσσα μας our language εσ'έχου τЀίπτα για σ'ενείνανε; έχεις κάτι για μας; do you have anything for us?

Αρχή
Top

Γ1.5 δεύτερο πρόσωπο πληθυντικού C1.5 second person plural

εμού

εσείς, you (pl.)

	δυνατός τύπος	αδύνατος τύπος
	emphatic form	clitic form
Ονομ. Nom.	εμού [emú]	---
Αιτ./Δοτ. Acc./Dat.	εμού / εμούνανε [emú / emúnane]	νιούμου, νιούμι [ɲúmu / ɲúmi]
Γεν. Gen.	---	νιούμου [ɲúmu]
Προθετική Prepositional	εμού / εμούνανε [emú / emúnane]	---

Σημειώσεις: / Notes:

η κλιτική νιούμου έχει το δικό της τόνο και δεν υποχρεώνει το δευτερεύοντα τονισμό της λήγουσας λέξεων που τονίζονται στην προπαραλήγουσα - πρβ. ο άθρωπο νιούμου (ο άνθρωπός σας) με ο άθρωπό ντι (ο άνθρωπός σου)

the clitic form νιούμου has its own stress accent and does not cause a secondary stress accent on the last syllable of words where the main accent is on the 3rd syllable from the end - compare ο άθρωπο νιούμου (your (pl.) person) v. ο άθρωπό ντι (your (sg.) person)

when used as an object pronoun (non-emphatic) in conjunction with other pronouns the final vowel becomes [i]. This probably originated as a fast-speech phenomenon.

Παραδείγματα χρήσης: / Examples of usage:
εμού τσ' εμποίκατε; εσείς τι κάνατε; what did you [pl.] do? ένι Єαρίχου νιούμου σας ζητάει he is asking for you [pl.] θα μόλομε Ћαν τЀέα νιούμου τ'αργά θα έρθουμε στο σπίτι σας το βράδυ we will come to your [pl.] house in the evening ντ' οράκα νιούμου Ћον Πραστέ σας είδα εσάς στον Πραστό I saw you [pl.] in Prastos (intonation to show 'Prastos' as focus, 'you' as topic) ενιάκα ότσι νιούμι Љ' εδούτЀε τα χούρα άκουσα πως σας το έδωσε το χωράφι I heard that he sold you [indirect obj. pl.] the field από σ' εμούνανε έκι το δώρι απο εσάς ήταν το δώρο the present was from you [pl.]

Αρχή
Top

Γ1.6 τρίτο πρόσωπο πληθυντικού C1.6 third person plural

σι

τους them

	δυνατός τύπος	αδύνατος τύπος
	emphatic form	clitic form
Ονομ. Nom.	---
Αιτ./Δοτ. Acc./Dat.	---	σι [si]
Γεν. Gen.	---	σου [su]
Προθετική Prepositional	---	---

Σημείωση 1: για τους εμφατικούς τύπους χρησιμοποιείται η δεικτική αντωνυμία έτεοι/έταϊ αυτοί/ές/ά.
Note 1: the demonstrative έτεοι/έταϊ these is used for the emphatic forms.
Σημείωση 2: η γενική του αδύνατου τύπου του Γ' προσώπου διαφοροποιείται μορφολογικά από την αιτιατική και δοτική, σε αντιδιαστολή με τα Α' και Β' πρόσωπα, τα οποία έχουν την ίδια μορφή και στις τρεις πτώσεις.
Note 2: the possessive form of the 3rd person clitics differs from the direct object & indirect object forms, whereas in the 1st and 2nd persons, the clitics have the same form to express direct and indirect objects and possessives.

Παραδείγματα χρήσης: / Examples of usage:
ο ЄЁύερέ σι; δεν τα έπλυνες; didn't you wash them? σ' ενιάκα μα δε σ' οράκα τους/τις/τα άκουσα μα δεν τους/τις/τα είδα I heard them but I didn't see them τσι θα δούει σι; τι θα τους δώσει; what will he give them [indirect obl.]? εκάναϊ μαζί με τα καμπζία σου ήρθαν μαζί με τα παιδιά τους they came with their children.

Αρχή
Top